Opstarten van een zee aquarium Stap 2. (Levend steen toevoegen) (nog afmaken)

Titel

Onderschrift

Paragraaf titel:

Paragraaf

• List item

Paragraaf titel:

Paragraaf

Toevoegen van levend steen en zand:
Na het rijpen kan het levend steen worden toegevoegd, de hoeveelheid hiervan is per bak en naar eigen voorkeur verschillend. Levend steen wordt zo genoemd omdat het vol zit met nuttige bacteriën. Levend steen dient daarom ook altijd nat bewaard te worden omdat de bacteriën anders afsterven.

Zorg wel altijd dat je gezond levend steen koopt. Dikwijls wordt er levend steen verkocht wat al redelijk “dood” is. Gezond levend steen kun je herkennen aan groei op de steen. Ook zit er veel kleur in.

Zorg voor een stabiele constructie, het steen kan soms wat gaan verschuiven dus zorgen dat je opgebouwde rif instort, dan wel omvalt en het glas beschadigd. Zand wordt later toegevoegd omdat er in het begin veel vuil van het steen af zal komen. Zuig dit vuil af en toe wat weg.

In deze fase zal je ook te maken gaan krijgen met kiezelalgen. Deze alg zorgt voor een bruine aanslag op je ruit en troebel water. Dit hoort bij de opstart, laat deze dus gerust zitten. Het ontstaan van deze alg betekend dat de bak verder aan het rijpen is. De nitriet cyclus is nu ook aan de gang. Het meten heeft nog weinig zin, want de waardes zullen hoog zijn, zoals ze in dit stadium ook behoren te zijn. Het water zal zich meestal rond 2 weken gaan stabiliseren en de alg zal verdwijnen.

Wanneer er na ongeveer 2 weken geen vuil meer van het steen afkomt, en de kiezel alg zeer verminderd is, kan het zand worden toegevoegd. We voegen het zand nu pas toe omdat het anders zijn heldere witte kleur verliest door het vuil en de alg. Ik ben zelf voorstander van het gebruik van levend zand, wederom vanwege de goede bacteriën die er in aanwezig zijn. Lichte alg vorming kan wederom optreden vanwege de opbouw van de bacterie cultuur. Nu kan je beginnen de alg en het vuil elke keer als het verschijnt wat weg te halen.

Ongenode gasten:
Met het levende steen komt er al veel leven in je bak. Sommige gewenst, andere ongewenst. Na het toevoegen van het levend steen is het dus raadzaam om de bak in de gaten te houden en, vooral in de avond, met een zaklampje naar ongenode gasten te speuren. Naast de bacteriën op het levend steen kunnen er namelijk ook eitjes van dieren of sporen van koralen en sponzen meekomen.

Sponzen komen in vele soorten. De meeste die je tijdens de opstart tegenkomt zijn witgekleurde buisjes. Deze zullen voornamelijk op schaduwrijke plekken en onder het steen groeien. Sponzen kunnen geen kwaad en zijn leuk om te observeren. Soms kan je al hele lappen op het steen zien groeien.

Hiernaast zal er ook kalk alg ontstaan, wat wederom mooi is en geen kwaad kan. Het zijn paarse schijfvormige harde stukjes kalk. Wat wel goed is om te weten, is dat wanneer je veel van deze kalk alg aantreft, je rekening moet houden dat deze alg het calcium in je aquarium opneemt voor zijn groei. Het kan dus voorkomen dat je extra calcium zal moeten toevoegen.

Ook zullen er verschillende wieren gaan groeien. Paars krullerig wier dat lijkt op stug haar. Deze kan je het beste een beetje bijhouden. Het kan snel groeien en gaan woekeren. Ook groene stengels zullen opkomen. Deze kunnen geen kwaad en kan je laten zitten.

Naast planten en sponzen zal er dierlijke leven beginnen te ontstaan. Vele hiervan zijn een welkome en zelfs nodige aanwinst. Echter zijn er ook ongewenste gasten. Al snel kan je zeer kleine diertjes over het zand en steen zien kruipen. Dit kunnen copoden zijn of eenoog kreeftjes. Deze diertjes kunnen geen kwaad en dienen als voer voor je poliepen en vissen. Met name de mandarijn pitvis eet deze, echter hoort deze pas na minimaal een half jaar in de bak geplaatst te worden. Hierover later meer. Ook kun je buisjes aantreffen waaruit meestal 1 à 2 tentakeltjes komen. Dit is een slak soort die geen kwaad kan.

Wormen zal je ook al snel aan kunnen treffen, waaronder de kokerworm. Dit is een worm welke in een eigen gemaakt buisje leeft. Op zijn kop heeft hij een soort plumeau waarmee hij voedsel uit het water filtert. Deze worm kan geen kwaad. Zijn mooie plumeau is vaak een lust voor het oog.

Wat wel kwaad kan in de bak zijn vele andere soorten slakken maar ook krabben die kunnen opdoemen. Er zijn soorten slakken en krabben die aan koraal kunnen gaan knagen. Hiernaast kunnen krabben ook het steen poreuzer maken wat voor instorting van het rif kan zorgen. Deze dieren kunnen dus bij het aantreffen beter direct uit de bak verwijderd worden.

Een apart verhaal vormen de borstelwormen. Dit zijn wormen met borsteltjes op het lichaam. Over borstelwormen zijn de meningen verdeeld. Dit komt omdat borstelwormen goede opruimers zijn van organisch afval. Echter kunnen ze haartjes achter laten waar ze kruipen. Ook zijn er soorten welke niet reef safe zijn en dus de koralen kunnen aantasten. Ook kunnen bepaalde soorten zwakkere of slapende vissen lastig vallen. Als je de juiste soort in de bak hebt zitten dan nog kunnen de haartjes vervelend zijn wanneer je in de bak bezig bent en zo'n worm per ongeluk vast pakt.

Daarnaast kunnen borstelwormen ook erg groot worden. Er zijn in bakken al exemplaren aangetroffen van meer dan een meter. En als ze zo groot zijn, zijn ze uiteraard niet meer zo veilig voor je vissen. Ik ben er daarom zelf voorstander van om ze zoveel mogelijk uit de bak te halen. Pak een borstelworm nooit met de blote hand aangezien de haartjes voor ontstekingen kunnen zorgen.

Uiteraard kunnen er ook krabben of slakken meekomen welke wel veilig zijn. Om te helpen met identificeren daarom de volgende handige link:

https://www.lionfishlair.com/hitchhiker/hitchhiker.shtml

Het meten:
Zodra de kiezelalg is verdwenen en het water niet meer troebel is, kan je echt beginnen met het meten. Hiervoor was het wel al noodzakelijk om de zoutwaarde op 1,023 soortelijke massa te houden. De overige waarden schommelen in het begin nog te veel om relevant te kunnen meten.

De belangrijkste waarden in dit stadium zijn de ammonia(k), nitriet en nitraat waarden. Het is raadzaam hiervoor een testkoffer aan te schaffen. Je hebt dan gelijk de meeste tests en is goedkoper dan alles los aan te schaffen.

Wanneer de bovengenoemde waarden stabiel blijven is het raadzaam de overige waarden te meten en stabiel te maken. Vergeet hierbij ook het magnesium niet, dit is een belangrijke bouwstof voor koralen. Wanneer de waarden 4 tot 6 weken stabiel blijven (je zit nu dus in de 8 tot 10e week) kan je beginnen met de eerste koralen.

De eerste koralen:
Hier valt meteen de eerste keus te maken. Wat voor bak wil je en wat wil je dat er centraal staat. Niet alles kan namelijk samen. Kies je ervoor om een anemoon of meerdere anemonen te plaatsen, dan kan je deze het beste niet met koralen houden tenzij de bak groot is. Dit komt vanwege de netelstoffen van de anemoon. Hiernaast zoekt een anemoon ook zijn eigen weg en wil nog wel eens van plek veranderen. Raakt de anemoon de koralen, dan zullen deze veelal afsterven. Wat wel goed samen gaat met anemonen zijn poliepen. Onderaan deze guide een foto van mijn anemonen aquarium met poliepen.

Wanneer je een anemoon wilt in het aquarium plaats deze dan als eerste. De anemoon zal zelf een plek opzoeken en zich hechten. Weet echter dat een anemoon op elk willekeurig moment kan besluiten om ergens anders te gaan zitten zelfs na een jaar op 1 plek te hebben gezeten.

Als je het bij koralen wilt houden is het raadzaam eerst met de sterkere soorten te beginnen. Lederkoralen zijn erg sterk en kunnen veel hebben. Plaats deze dus als eerste. Voor steenkoralen is het raadzaam nog een aantal weken te wachten. Een sterk steenkoraal om daarna mee te beginnen is de calustrea.

De opruim ploeg:
Vrijwel gelijktijdig met de eerste koralen kan je de opruimploeg inzetten. Zet echter nooit te veel gelijktijdig in het aquarium omdat elke plaatsing van vis en/of koraal voor een schommeling in de waterwaarden kan zorgen.

De opruimploeg houdt in dat ze de algen bestrijden, organisch afval opruimen en de bodem luchtig houden. Zo is er de eerste vis, met een fascinerend uiterlijk. De Solarias, dit beestje wordt ook wel “Henkie” genoemd vanwege zijn gekke uiterlijk. Het is een goede algenbestrijder, daar zijn dieet hier vrijwel volledig uit bestaat.

Een andere goede algeneter is de zee-egel. Laat je hierbij eerst goed inlichten omdat sommige zee-egels erg groot kunnen worden en als bulldozers door je rif kunnen gaan. Ook mithrax krabben zijn goede algeneters evenals turbo slakken of een zeehaas. Kijk hiervoor wat je leuk vindt en in je bak past.

Naast deze dieren kan je ook beginnen met poetsgarnalen uit te zetten. Let bij de aanschaf van garnalen op welke je neemt. Niet alle garnalen zijn volledig reef safe. Zo zijn er dansgarnalen, welke hoewel ze heel mooi zijn, ook je koraal kunnen aantasten.

De vissen:
Wanneer de koralen en opruimploeg het goed doen, en de waterwaardes blijven stabiel kan je langzaam aan de eerste vissen plaatsen. Doe dit echter niet elke week, maar rustig aan. Lees je in over de vissen, sommige kunnen territoriaal zijn en kunnen niet bij rustige vissen geplaatst worden.

Sommige vissen leven van minuscule beestjes welke op het steen en in het zand leven. Een voorbeeld hiervan is de Mandarijn pitivs. Deze vis eet echter de hele dag door en er moet dus genoeg aanwezig zijn. Deze vis wordt vaak te vroeg in het aquarium gezet waardoor hij sterft door ondervoeding. Voor dit soort vissen is het aan te raden te wachten tot de bak minimaal een half jaar oud is. Dan is de kans groter dat er voldoende voeding voor de dieren aanwezig is. Deze vis ook niet aan te raden voor beginners.

Lees je ook in over de ruimte die zij nodig hebben. Neem bijvoorbeeld de doktersvis. Een prachtige en leuke vis die volgens de meeste winkels zowat elke bak kan. Maar ze worden erg groot en in een kleine bak zal de ruimte voor deze vis al snel te weinig zijn.

Het is dus raadzaam eerst een lijstje te maken van wat je wilt, en deze vervolgens op forums te zetten om navraag te doen over de mogelijkheden. Dit voorkomt onnodige vissterfte en stress bij de vissen.

Een vis die het vaak goed doet als eerste vis is de welbekende driebands anemoonvis, oftewel Nemo. Andere anemoonvissen worden vaak groter en zijn agressiever waardoor ze vaak in een speciaal aquarium gehouden dienen te worden.

Het onderhoud / verschillende methoden:
Nu alles goed draait rest ons de verzorging en het oppassen voor ongewenste groei. Met ongewenste groei bedoel ik hier deelanemonen en glasanemonen. Deze kunnen meekomen als sporen met elk stuk koraal dat je plaatst en kunnen, indien ze niet in de kiem gesmoord worden, een hele plaag gaan vormen.

Gelukkig is het, wanneer je de bak in de gaten houdt, niet al te moeilijk hiervan af te komen. Er zijn mensen die de vijlvis aanraden. Ik raad deze vis echter af. Het dieet van de vijlvis bestaat alleen uit glas- en deelanemonen. Wanneer deze echter opraken zal de vis gestrest raken en het dikwijls niet overleven. Een betere methode is het injecteren van de woeker anemonen. Doe dit door met een dunne injectiespuit een beetje natuurazijn in de voet of mond van de anemoon te spuiten. Dit dient soms enkele malen herhaald te worden.

Waarom willen we deze anemonen niet in de bak? Met betrekking tot de deelanemonen is het een feit dat deze zich dusdanig snel vermeerderen dat de andere koralen geen kans meer zullen krijgen. Glasanemonen zijn echter nog erger. Deze anemonen netelen zeer sterk en koralen kunnen al snel gaan afsterven door de netelende anemoon. Ook poliepen zijn niet langdurig bestand tegen een glasanemoon.

Het verdere onderhoud bestaat uit de bodem afzuigen, eiwitafschuimer schoonmaken, wier of alg korthouden en van de ruiten schrapen en uiteraard het verversen. Hoewel het meeste voor zich zal spreken zijn er met betrekking tot het verversen van een zee aquarium verschillende manieren.

Het water dient 1x per week ververst te worden. Ik zelf ververs wekelijks 20% water wat voor mij de inhoud is van 1 grote jerrycan. Ik heb zelf een osmoseapparaat aangeschaft zodat ik er zelf voor kan zorgen.

Ik maak het water aan met een zout waar alle waarden gebalanceerd in zitten. De kh, het magnesium en calcium waarden zijn hierdoor erg stabiel omdat bepaalde zouten hier extra mee verrijkt zijn. Het water maak ik aan in een speciale trog welke ik alleen hiervoor gebruik. Het mengen doe ik met behulp van een zuurstof pompje. Het water dient namelijk in beweging te blijven zodat alle zouten goed kunnen oplossen. Het oplossen duurt ongeveer een halve dag tot een dag. Test echter altijd het zout wat je gebruikt! Sommige zouten zijn namelijk bedoeld om zelf verder aan te maken. Mijn methode het verversen van 20% werkt vooral goed bij een kleine of middelgrote bak.

Bij een grotere bak is het echter geen doen om 20% te verversen en hiervoor wordt vaak de DSR (Dutch Synthetic Reefing) methode gebruikt welke is ontwikkeld door Glenn. Hierbij wordt elke week het water gemeten en met behulp van een bestand wordt dan berekend wat er toegevoegd dient te worden. Soms raakt namelijk bijvoorbeeld het calcium of magnesium sneller op. Dan dien je dit dus toe te voegen aan het aquarium. Natuurlijk nadat je het eerst hebt opgelost in een kleinere hoeveelheid water. Meer over deze methode is te lezen op de volgende website:

https://www.dsrreefing.nl/full_dsr.html

Hieronder nog een foto van mijn anemonen en poliepen aquarium. Deze bak is mijn pronkstuk en is ten tijde van het schrijven van dit artikel 9 maanden draaiende.

Ik hoop hierbij jullie op weg te kunnen helpen in deze mooie hobby! Ik wens jullie veel succes met de bak en hoop dat jullie mooie plaatjes willen delen. Mochten er vragen zijn, dan kunnen deze uiteraard altijd op het forum gesteld worden of met een bericht naar mij persoonlijk.